maandag 30 november 2009

Leren van de toekomst

Trendmatcher schreef een blog over het nieuwe experiment van Surfnet/Kennisnet: Leren van de toekomst.
Leuk experiment hoor. Lekker veel nieuwe technologie. Ben ik gek op. Maar waar ik vooral benieuwd naar ben is het concept van de leerkracht die ermee aan het werk gaat. En hoe nieuwe technologie daarbij aansluit. "It's not the hardware, stupid!" We moeten het niet zoeken in de technology, maar in de kwaliteit van de leerkracht. Een didactisch bekwame leerkracht ziet door de technologie de gebruiksmogelijkheden voor haar onderwijs. Als de leerkracht niet bekwaam is, wordt het op z'n best een trucje, waarmee je je onderwijs zeker niet verbetert. Een voorbeeld: Zwijsen bracht enkele jaren geleden de 3e versie van Veilig leren lezen uit. Eén van de belangrijkste uitgangspunten: differentiatie, omgaan met verschillen. Individualisering van het aanvakelijk leesonderwijs.
En dan komt de leerkrachtassistent bij het digitale bord: Alle leerlingen van groep 3 doen mee, "Want ze vinden het zó leuk!" De vraag of de raket-leerlignen er nog iets van leren, wordt niet gesteld. Een uitdaging voor de leerkracht dus. Hoe kan ik de leerkrachtassistent inzetten voor de doelgroep en ook de andere leerlingen op hun niveau aan het werk laten zijn.

Voorwaarde voor een goed gebruik van technologie is een leerkracht met een sterk en consequent didiactisch concept. Ik hoop dat het innovatieprogramma daar vooral aandacht aan besteedt!
Goed onderwijs is onderwijs dat voldoet aan twee belangrijke criteria: Betrokkenheid en doelgerichtheid. Als het gebruik van technologie daaraan bijdraagt, is het een garantie voor kwaliteit.
Ik constateer mét Trendmatcher dat er in Leren van de Toekomst vooral aandacht besteed wordt aan hardware, en niet aan software. Of dát nu zo'n gelukkige keuze is? Ik krijg meteen het beeld voor ogen van mannetjes die met begerige blikken de techniek bekijken. Daar gáát het niet om! Het gaat om goed onderwijs!

zondag 29 november 2009

Werken met response systems (stemkastjes)

Een classrooom response system bestaat uit een aantal stemkastjes en een ontvanger die is verbonden met een computer. Op de computer is software geïnstalleerd waarmee de antwoorden van de leerlingen geregistreerd worden. De antwoorden kunnen omgezet worden in een grafiek en worden opgeslagen.
Daarnaast is een beamer onontbeerlijk om de vragen en de antwoorden voor iedereen zichtbaar te maken.
Een digitaal schoolbord is in tegenstelling tot wel wordt gedacht, bij de meeste systemen niet nodig: meestal wordt de ontvanger rechtstreeks op de computer aangesloten, en niet via het bord.
Andere namen voor dergelijke systemen zijn audience response systems, voting systems en in eenvoudig Nederlands: stemkastjes. In quizprogramma’s zoals Weekend millionair worden ze ook gebruikt.

In onderstaand filmpje zien we een praktijkvoorbeeld van het gebruik van stemkastjes in het onderwijs:



Gebruiksmogelijkheden
Wat is het effect van mijn instructie? Als het goed is, stellen leerkrachten zich die vraag steeds wanneer ze iets uitleggen. Het meten van het effect van de instructie is echter niet zo eenvoudig: tijdens de instructie kun je natuurlijk niet aan álle leerlingen een vraag stellen: dat is veel te tijdrovend, en de kans op identieke antwoorden is heel groot. We noemen dat ook wel het “Ren-je-rot-effect”: als een aantal leerlingen hetzelfde antwoord geeft, kun je er van op aan dat de rest ook voor dat antwoord zal kiezen. Dat is natuurlijk lekker veilig, of je hoeft zelf niet meer na te denken. En wie herkent niet deze gedachtegang: "Als ik m'n hand niet opsteek, slaat de juf me wel over, hoop ik!" Maar de leerkracht wil juist van leerlingen die hun hand níet opsteken weten of ze het begrepen hebben... En het liefst van al deze kinderen!
Wanneer gebruik gemaakt wordt van stemkastjes, krijgt de leerkracht de beschikking over een krachtig hulpmiddel: Je geeft pas als alle leerlingen gereageerd hebben, de antwoorden vrij. Zo kun je objectief meten of de instructie aan het doel heeft beantwoord. Bij diverse soorten stemkastjes kun je als leerkracht ook zien welke antwoorden door de individuele leerlingen zijn gegeven, en kun je je vervolgstappen (zoals extra instructie) daaraan aanpassen.

Feiten en meningen
We leven in een tijd waarin iedereen wordt uitgenodigd om zijn mening te geven over allerlei onderwerpen. Stand.nl is daar een goed voorbeeld van. Opvallend is vaak dat mensen hun mening ventileren zonder enige inhoudelijke kennis van het onderwerp. Er wordt wel gezegd dat beslissingen van mensen vaak niet gebaseerd zijn op feiten, maar op meningen. Daar zitten gevaarlijke kantjes aan: het leidt tot vooroordelen, of mensen nemen verkeerde beslissingen waar ze later spijt van krijgen.
Het is daarom belangrijk dat kinderen leren dat er verschil is tussen feiten en meningen. In de methoden voor begrijpend lezen wordt dit onderwerp behandeld.
Je kunt prima gebruik maken van stemkastjes om kinderen zich hiervan bewust te maken. Dit kan door leerlingen bijvoorbeeld eerst antwoord te laten geven op vragen waar ze eigenlijk niet zo veel van weten. Vervolgens worden de feiten over dit onderwerp verzameld en beantwoorden de leerlingen opnieuw vragen over dit onderwerp. Uit de antwoorden zal het verschil duidelijk worden.
Ook is het mogelijk stemkastjes te gebruiken om snel een onderzoek te doen, bijvoorbeeld naar de gezinssamenstelling van de leerlingen, hun hobby’s, huisdieren enzovoorts. Dit kan weer het startpunt zijn voor een rekenopdracht over statistiek.

Stemkastjes kunnen ook gebruikt worden om (cito)toetsen te oefenen, toetsen af te nemen of een groepsdiscussie te starten.

Voordelen van het gebruik van stemkastjes
- Houd de aandacht vast
- Houd de aandacht gericht op het onderwerp van de les
- Geef anoniem je mening
- Volg individuele antwoorden
- Maak reacties onmiddellijk beschikbaar
- Creëer en interactieve en leuke leeromgeving
- Breng een snelle interactie met de leerlingen tot stand
- Verzamelg gegevens voor rapportage en analyse

Het gebruik van stemkastjes levert kortom grotere betrokkenheid op van de leerlingen en een effectievere instructie van de leerkracht.

Leerkrachtvaardigheden
De leerkracht heeft nieuwe vaardigheden nodig om goed gebruik te kunnen maken van stemkastjes: het gebruik is zeker in het begin niet intuïtief: je moet leren er vlot mee om te gaan, zodat de voortgang van de les niet wordt verstoord.
De leerkracht moet misschien ook leren de juiste vragen te stellen. Bij alle systemen is het mogelijk de les voor te bereiden en op te slaan. Die voorbereiding moet dus plaatsvinden en er moet worden nagewdacht over de vragen die gesteld moeten worden om een goede feedaback te krijgen: niet te eenvoudig, niet te moeilijk, en gericht op de doelstelling van de les.
Oefening baart kunst: pas als de de leerkracht veelvuldig gebruikt maakt van stemkastjes, ontwikkelt ze de vaardigheden die nodig zijn om optimaal te profiteren van de mogelijkheden.
Bij voorkeur dienen de stemkastjes op elk moment beschikbaar te zijn. Dat is voor veel scholen nog een brug te ver, gezien de kosten van een set stemkastjes.

Powerpoint 2007 biedt een functie waarmee direct vragen gesteld kunnen worden. Deze vragen kunnen gedurende de presentatie beantwoord worden met stemkastjes. Er zijn softwarepakketten die zelfstandig functioneren; een aantal pakketten biedt ook de mogelijkheid om de software te integreren in andere pakketten zoals Powerpoint:


Overeenkomsten en verschillen
Stemkastjes zijn er in allerlei vormen en maten. Het bekendst zijn waarschijnlijk de systemen die worden aangeboden bij de digitale borden van de bekende leveranciers. Sommige daarvan kunnen alleen samen met de software die bij het bord wordt aangeboden, gebruikt worden. Andere zijn ook los te gebruiken.
Er zijn grote verschillen in gebruiksgemak van de software tussen de diverse merken. Bij het maken van een keuze is het ook belangrijk om te kijken naar de mogelijkheden om vragen voor te bereiden, maar ook om spontane vragen te stellen.

Alle systemen kunnen gebruikt worden om een antwoord te geven op multiple-choice vragen. Sommige zijn ook geschikt om antwoord te geven op open vragen.
Er zijn systemen die gebruikt kunnen worden in combinatie met een mobiele telefoon, zoals SMS2Vote. Ik schreef al eerder uitgebreid over mijn ervaringen met dit systeem.

Aanbieding van Interwrite

Interwritelearning heeft de knuppel in het hoenderhok gegooid: Ze bieden in een tijdelijke actie (einddatum onbekend) een set stemkastjes aan voor een spectaculair lage prijs van € 529,- inclusief mobi (mobiel invoerapparaat).


Enkele andere merken

Smart Senteo



Activ Expression


Hitachi Verdict Plus


iClicker


Als afsluiting een wat langer filmpje over het gebruik van smart senteo:

woensdag 25 november 2009

Microsofts iXPS-editor

Tijdens de meeting bij Microsoft STIC waar we een uitgebreide demo kregen van Semblio, liet Jeff Dirks ons ook de gloednieuw iXPS-editor zien.

Ken je de digibordsoftware van Malmberg? Ja? Dat kun je dus ook met de iXPS-editor (ongeveer).
Hij is zo nieuw dat ik er nog weinig van kan laten zien. De applicatie heeft nog een paar kinderziektes (ik kreeg een foutmelding bij het openen van het iXPS-document), maar het uitgangspunt is als volgt:

• Neem een tekstdocument en maak daarvan een XPS-document (de MS-variant van PDF).

• Open de iXPS-editor en open het xps-document.

• Voeg hotspots in de vorm van video of afbeeldingen toe. Je kunt ook hyperlinks toevoegen.


• Sla het bestand op.

Het resultaat is een boek/brochure/publicatie, die net als bijvoorbeeld in Calamaeo kan worden doorgebladerd. Als op een hotspot of een link wordt geklikt, wordt deze geopend.

Het ziet er heel cool uit en leerkrachten en leerlingen kunnen er geweldig mooie producten mee maken.

Op de achtergrond wordt druk gebruikt gemaakt van Silverlight.

Nieuwtjes van Microsoft

In een vorig blog vertelde ik over ons bezoek aan het STIC (School Technology Innovation Centre) in Brussel.

Rondleiding
Na de lunchpauze werden we door het centrum geleid door Jacques Denies, die het centrum runt. Hij let ons allerlei nieuwe technologieën zien, zoals de Surface (niet nieuw maar nog steeds fascinerend) en een flatscreen waarop 3-D beelden werden vertoond (zonder dat je daarvoor een maf brilletje nodig hebt). De Surface is in tegenstelling tot wat ik eerder hoorde, te koop: Hij staat in de prijslijst voor schrik niet: € 11.000,-.

Video van Microsoft Surface


Microsoft maakt ook allerlei hulpmiddelen voor mensen met een handicap (een scanner die gescande tekst direct voorleest en andere toepassingen voor spraakherkenning, speciale muizen en toetsenborden) en de multipoint mouse, waarover ik ook een leuk artikel vond.

Jacques liet ons ook de website Virtual books zien. Hier zijn digitale boeken beschikbaar gesteld die voor het grote publiek nooit zichtbaar zijn zoals aantekeningenboeken van Leonardo da Vinci en het muzikale dagboek van Mozart.

Hieronder een filmpje over de rondleiding:



Streetside
Binnenkort komt Microsft met Streetside in Bing maps , na de bird's eye die er nu al in zit. Het wordt nog druk met al die camera-auto's!
Hieronder de Bird's eye van Microsoft EBC, waar het STIC ook is ondergebracht:

Microsoft maakt daarbij gebruik van de techniek die ook in Photosynth aanwezig is.

Content ontwikkelen met Semblio

Maandag 23 november waren we -samen met andere onderwijsmensen uit allerlei Europese landen- uitgenodigd voor een bezoek aan het STIC (School Technology Innovation Centre) in hartje Brussel, een afdeling van Microsoft waar allerlei innovaties voor het onderwijs te zien zijn.
Microsoft heeft namelijk een nieuw programma ontwikkeld waarmee digitale content kan worden gemaakt: Semblio.
Jeff Dirks was overgekomen uit Redmond om ons alle ins en outs van het gloednieuwe programma te laten zien, en natuurlijk kregen we uitgebreid de gelegenheid om een en ander uit te proberen.
Semblio is nog niet beschikbaar voor het grote publiek. Dat zal naar verwachting in januari 2010 gebeuren, maar om het programma te testen kregen we de beschikking over de setup van de laatste testversie.

Semblio kenmerkt zich vooral door zijn eenvoud: de leerkracht hoeft niet te zoeken in een woud van mogelijkheden om snel een digitale les te maken.

In onderstaande screencast wordt het programma uitgebreid toegelicht.


Semblio biedt in een heel eenvoudige omgeving veel mogelijkheden voor de leerkracht om zelf digitaal lesmateriaal te maken. Maar ook leerlingen kunnen er prima mee overweg. Het kan zelfs een uitstekende manier zijn om eens een ander presentatiemiddel te gebruiken dan het aloude Powerpoint.
Om tot een volwaardig contenttool uit te groeien zullen nog wel diverse functies moeten worden toegevoegd, zoals de mogelijkheid van het embedden van flash en het kunnen inzien van antwoorden die door de leerlingen zijn gegeven.
Er is ook een SDK (Software Development Kit) beschikbaar. Deze is natuurlijk niet bedoeld voor de leerkracht, maar voor ontwikkelaars.

Jeff Dirks liet ons ook de mogelijkheden zien van de iXPS-editor, waarover in een volgend blog meer.

Hieronder een filmpje over het STIC:

donderdag 19 november 2009

Digitaal prentenboek met tekst op internet publiceren

Laatst kreeg ik van een school de vraag of het mogelijk is een digitaal prentenboek mét ingesproken tekst op internet te zetten, zodat kinderen (samen met hun ouders) deze ook thuis kunnen bekijken.
Mijn eerste gedachte was: Slideshare, niet moeilijk doen als het ook makkelijk kan. Toch bleek het niet zo eenvoudiug, want nadat ik een powerpoint presentatie met geluid op slideshare had gezet, bleek het geluid weg te zijn! Ook nadat ik de presentatie weer vanaf Slideshare had gedownload was er geen geluid meer...
Mijn volgende gedachte was om de presentatie dan maar op Skydrive te zetten. Dat lukte prima, maar het nadeel hiervan is dat je de presentatie eerst moet downloaden en hem dan pas kunt afspelen.
Toen ging ik maar weer terug naar Slideshare. Ik had toch weleens een presentatie mét geluid gezien?
Toen ontdekte ik de optie "Slidecast". Dat bleek de oplossing!
De werkwijze is heel kort als volgt:
1) presentatie maken met alleen afbeeldingen
2) Alle teksten na elkaar inspreken
3) Presentatie uploaden naar Slideshare
4) Geluidsbestand uploaden naar Slideshare
5) Teksten synchroniseren met de dia's van de presentatie
Dat zijn heel wat stapjes, maar het resultaat is prima!

Hieronder staat de presentatie zoals die uiteindelijk geworden is.
Ik heb gebruik gemaakt van een bestaand prentenboek, maar ik daag leerkrachten van de onderbouw uit om zelf (samen met de kinderen) een prentenboek te maken, dit te laten inspreken door de kinderen zelf en het dan te publiceren! Maak er een schoolproject van en laat de leerlingen uit de bovenbouw ondersteunen!

Als je wilt weten hoe ik het prentenboek gemaakt heb, kun je de screencast bekijken die ik met Camtasia maakte.

Digitaal prentenboek op Slideshare


The making of...

dinsdag 17 november 2009

Netwijs studiedag

Op 11-11-2009 organiseerde Netwijs een studiedag voor de ICT coördinatoren van het bestuur SKSWW in Grand Kasteel Woerden met vier workshops. De workshops stonden in het teken van: Zorg en ICT, Begaafden en ICT, mediawijsheid en Meer met het digitale schoolbord. Samen met de ICT werkgroep is een keuze gemaakt voor deze vier onderwerpen uit het volledige Netwijs workshop aanbod.

Meer met het digitale schoolbord:
Tijdens deze workshop stond centraal hoe je leerlingen interactief met het digibord kunt laten werken. Aanvullende materialen zoals een microscoop, visualisers en mobi's waren tijdens deze workshop aanwezig om eens uit te proberen.

Zorg en ICT:
ICT kan een grote meerwaarde hebben voor de zorg mits ICT goed ingezet wordt. Wat is ervoor nodig om zorg op maat te kunnen bieden? Door de intern begeleider en ICT coördinator te laten samenwerken, wordt er een plan opgesteld om ervoor te zorgen dat de juiste zorg bij de juiste leerling terecht komt. Opbrengsten van de workshop: een kwaliteitskaart "Zorg en ICT" en concrete acties die je kunt uitvoeren om ervoor te zorgen dat ICT aansluit bij de onderwijsbehoefte van de leerlingen.

Mediawijsheid:
Hoe veilig is het gebruik van internet en multimedia tijdens de les eigenlijk? Wat kun je als school doen om leerlingen verstandig met internet te laten omgaan? Tijdens de workshop zijn concrete handvatten gegeven om dit binnen de school vorm te geven.

Begaafden en ICT:
Theorie over begaafden, praktijkvoorbeelden en praktische handvatten stonden centraal tijdens deze workshop. Hoe kan ICT ingezet worden voor begaafde leerlingen?

Softwarepakketten, digitale leeromgevingen, maar ook internet als communicatiemiddel richting ouders zijn aan bod gekomen.

Hoe houd je de persoonlijke ontwikkeling van begaafde leerlingen in de gaten? Hoe kan ICT bijdragen bij projectmatig werken en systematisch evalueren?

Bekijk een impressie van de studiedag op onderstaand filmpje, gefilmd met een ipod nano.

maandag 16 november 2009

23 dingen

23 dingen? Wat wordt daar nu weer mee bedoeld? Het initiatief komt uit de VS, waar Helen Blowers in opdracht van de bibliotheek van Mecklenburg County een lesprogramma ontwikkelde over 23 web 2.0 toepassingen.


Een succesvol initiatief wordt snel opgepakt en gekopieerd: Inmiddels zijn ook in Nederland diverse 23 dingen ontwikkeld:

23 dingen van Rob Coers, in opdracht van de Vereniging van Openbare bibliotheken.
Van deze 23 dingen zijn inmiddels meerdere varianten verschenen, onder andere voor de politie en het archiefwezen.

23 dingen in het onderwijs
De stap naar het onderwijs werd natuurlijk ook gemaakt. Hier wil ik met name wijzen op
de 23 OVC-dingen van de Onderwijs Vernieuwings Coöperatie.
Bij elk "ding" wordt aangegeven wat het is, en vervolgens wat je ermee kan in het onderwijs. Ook worden allerlei links aangeboden die meer (achtergrond)informatie over dit onderwerp bieden.

De dingen kunnen zowel door leraren als door leerlingen worden gebruikt.

Toen ik de 23 onderwijsdingen voor het eerst zag, bleken tot mijn verrassing diverse "dingen" overeen te komen met activiteiten die de deelnemers aan onze opleiding voor ict-coördinatoren in module 5.2 (innovatieve ict-toepassingen) kunnen kiezen!


De 23 onderwijsdingen:

Ding 1: Weblogs
Ding 2: RSS
Ding 3: Google Docs
Ding 4: Google spreadsheets en forms
Ding 5: Filmmateriaal zoeken
Ding 6: Films maken en bewerken
Ding 7: Podcasten
Ding 8: Online foto’s bewerken en delen
Ding 9: Tijdlijnen
Ding 10: Animaties
Ding 11: Wiki’s
Ding 12: VODcast maken
Ding 13: Websites bouwen
Ding 14: Auteursrecht en plagiaat
Ding 15: Sociale netwerken
Ding 16: Screencasts maken
Ding 17: Veiligheid en privacy
Ding 18: Gesproken berichten
Ding 19: Social bookmarking
Ding 20: Microbloggen en SMS
Ding 21: Telefonie via internet
Ding 22: ELO (04-04-10)
Ding 23: Evaluatie (21-06-10)

zaterdag 7 november 2009

Woerdense Techniek 2-daagse

Op 3 en 4 november vond in een van de loodsen op het defensie-eiland in Woerden de Techniek 2-daagse plaats.

Dit evenement werd voor de eerste keer georganiseerd voor de groepen 7 en 8 van de basisscholen in Woerden en omgeving, in samenwerking met het bedrijfsleven.
De kinderen konden in anderhalf uur kennis maken met allerlei aspecten van het bedrijfsleven: onder andere autotechniek, schilderen en stucadoren, timmeren en metselen, houtbewerking en elektra, lichttechniek en loodgieterswerk.
Station to Station werkte ook mee: de kinderen kregen uitleg over de inhoud van een computerkast, ze mochten het avontuurlijke spel Jungle Jim en Jungle Jane spelen en met behulp van stemkastjes mochten ze vragen beantwoorden over De Delft. Van de herbouw van dit schip is een digitale les gemaakt die wij aanbieden aan alle scholen met een C3LO-netwerk.
Het evenement was een daverend succes. 1200 kinderen hebben het geweldig naar hun zin gehad. Toen ik één van hen vroeg wat ze het leukste had gevonden zei ze: "Dat weet ik niet; ik kan niet kiezen!"
Ook de mensen uit het bedrijfsleven die de kinderen uitleg gaven waren erg enhousiast.
Er was maar één minpuntje: de tijd was veel te kort. De kinderen hadden hier makkelijk de hele dag kunnen doorbrengen!

We hebben een korte impressie gemaakt van het festijn: