dinsdag 6 december 2011

Kinderen en sociale media? Oefenen in de echte wereld!

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Kinderen en sociale media? Oefenen in de echte wereld!” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Als ouder sta je geregeld voor dilemma’s bij het opvoeden van je kinderen. Eén daarvan is het gebruik van Social Media. Wanneer laat je je kind een account aanmaken? Welke afspraken maak je daar over? Welk platform laat je gebruiken?
In dat kader komt ook wel eens de vraag of je als school niet een eigen platform zou moeten hebben waar je de leerlingen naar hartenlust begeleid kunt laten experimenteren. Een soort eigen Hyves-omgeving voor de school. Anderen vragen zich echter af of dit wel zo’n goed idee is. Moeten leerlingen niet gewoon in de praktijk oefenen? Een mooi discussie onderwerp!

Eén van de discussie-deelnemers vergeleek het met leren fietsen. Dat doe je ook eerst onder begeleiding. Eerst met zijwieltjes en later zonder, maar wel op een rustig stukje zonder verkeer. Daarna samen de weg op, maar altijd met iemand naast je. En zo leer je stap voor stap eerst de vaardigheid en vervolgens de ‘toepassing’.

Hoewel deze vergelijking redelijk op gaat, gaat hij op bepaalde punten ook mank. Zo bracht een andere deelnemer in, dat je direct pijn hebt wanneer je valt met je fiets. Je hebt letterlijk te maken met vallen en opstaan! Bij het gebruik van Social Media is dat niet het geval. Je maakt vaak onbewust fouten zonder direct met de consequentie te worden geconfronteerd. Gevolgen blijken soms pas heel veel later! En de oorzaak is niet in alle gevallen te herstellen.

Los van het feit of de vergelijking wel of niet op gaat, kunnen we het er wel over eens zijn, dat kinderen in veel gevallen niet overzien welke consequenties er kunnen zitten aan het gebruiken van Sociale Media. Dit vraagt kennis van het medium, over het internet, over omgangsvormen, over de wereld om hen heen, enzovoort.

De vraag is daarbij of ze deze kennis vooraf aangedragen moeten krijgen of gaandeweg moeten leren of wellicht een combinatie daarvan. Hoe dan ook, het komt er op aan dat ze hier wel in begeleid worden. Het gebruik van het medium zelf zullen ze snel genoeg onder de knie hebben, maar of ze zich dan ook bewust zijn van de keuzes die je te maken hebt, dat is een ander verhaal.

Veel volwassenen vinden dat zelf ook nog erg lastig. Kinderen geven vaak aan, dat ze er meer van weten dan hun ouders. Niet zelden leidt dat er toe, dat kinderen maar hun gang gaan en ouders er maar op vertrouwen dat er geen gekken dingen gebeuren. Lang niet in alle gevallen hebben kinderen hierover gesprekken met hun ouders.

Het is daarom niet vreemd, dat ouders vragend naar de school kijken! Kunnen ze op school er geen aandacht aan besteden? Kunnen ze daar leerlingen niet leren omgaan met dit soort zaken? Bijvoorbeeld in een vertrouwde beschermde omgeving van de school zelf?

Probleem hierbij is echter, dat deze omgeving inderdaad ook echt een afgeschermde omgeving is, waar leerlingen niet voor de keuzes komen te staan, zoals in de echte praktijk, bijvoorbeeld over hoe je je profiel op de beste manier af kunt schermen of wie je wel en niet als vriend accepteert. Hooguit kun je aandacht besteden aan digitale omgangsvormen, aan wat je wel en niet met anderen deelt, aan geschikte of ongeschikte foto’s. Een ander nadeel is ook, dat ze op deze digitale ontmoetingsplaats alleen maar kinderen van hun eigen school treffen en niet hun vriendjes of vriendinnetjes uit de buurt. Dat is vaak ook een reden waarom kinderen al snel aangetrokken worden tot platforms waar ze wél anderen treffen en vaak ook dan nog samen allerlei games kunnen spelen e.d.

In dat opzicht is er veel voor te zeggen om toch vooral gebruik te maken van de bestaande, veel gebruikte platforms zoals Hyves of Facebook. Daarbij ligt de eerste verantwoordelijkheid bij de ouders. Zij dienen aan te geven of en wanneer hun kind hiervan gebruik mag maken. Vervolgens zijn zij ook zelf verantwoordelijk voor de begeleiding daarbij. Net zoals je mee rende met je kind toen het leerde fietsen zonder zijwieltjes, zo volg je ook nu je kind op de digitale snelweg. Ouders moeten daarbij duidelijke keuzes maken en deze ook bespreken met hun kind. Zo krijgt het kind ook zelf inzicht in de te maken keuzes en de consequenties ervan. Stapsgewijs kunnen de ouders dan meer verantwoordelijkheid aan het kind overdragen.

Ook de school kan hierin zeker wat betekenen. Allereerst door samen het onderwerp te verkennen en te bespreken. Afstemming zoeken hoe je elkaar als school en ouders aan kunt vullen. Zo gaf één deelnemer aan, dat op zijn school het onderwerp jaarlijks met de ouders wordt besproken, er duidelijke afspraken zijn gemaakt en deze ook duidelijk zichtbaar bij de computers hangen.
Daarnaast kan de school Social Media bewust inzetten als leermiddel, bijvoorbeeld tijdens een project. Daarbij ligt de nadruk dan in eerste instantie niet op de gevaren, maar op de mogelijkheden die het biedt. In de zijlijn kan echter tegelijk aandacht besteed worden aan eerder genoemde zaken op het gebied van mediawijsheid. Daarmee heb je een veel positievere insteek en vaak met veel meer resultaat. Door de positieve insteek merk je vaak bij kinderen een veel opener houding en minder de noodzaak om zich af te zetten tegen regels of om te gaan experimenteren.

Was je niet in de gelegenheid om mee te doen met de discussie, maar heb je wel een standpunt hier over? Reageer dan op dit blog of via de LinkedIn-groep De toekomst voor onderwijs en ICT
Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je alle tijdens de discussie genoemde linkjes en ook die van alle voorgaande discussies.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @J_Karstens , @JanWillemL , @ernomijland , @Rjoch , @Sjaboepaan , @pietvsz , @Kletskous

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 12.00 uur en 13.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

6 opmerkingen:

  1. Ik raad alle leerkrachten aan om zichzelf te ontwikkelen. En als het even kan samen met de leerlingen!

    Zie:http://sjaboe.comoj.com/wordpress/?p=568

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Toch blijf ik er bij, dat ouders (en school) het kind meer moeten stimuleren, adviseren en begeleiden bij sociale media, dan reguleren. In de samenvatting ligt naar mijn gevoel iets te veel de nadruk op het redigeren/reguleren en voorschrijven van regels door de ouders en de school. Dat wilde ik nog even kwijt. Verder een prima samenvatting van de discussie (door @pietvsz)

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Ik was vandaag niet in staat mee te doen. @rinusd @netwijs: Weer een superactueel en inspirerend onderwerp. Goed gekozen.
    Mijns inziens is opvoeding inderdaad de taak van de ouders, Maar als school kun je op dit vlak zowel leerling als ouders een helpende hand bieden. Het zou mooi zijn als de afstand tussen onze ouders en school (VMBO) kleiner zou worden, om elkaar hier in te sterken en op weg te helpen. Maar feit blijft: Je bent wat je deelt op het internet, maar deel je ook wat of wie je bent? Respect en verdraagzaamheid in de echte wereld moet ook gelden in de digitale wereld.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ik ben er voor zowel als ouders en als school hier aandacht aan te besteden (en dit hoeft niet op een veilig platform van de school!). Als ouder heb je soms minder/andere invloed als een leraar die onderwerpen bespreekt in een hele klas.

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Inhoudelijk een zeer goed artikel. Tijdens onze productpresentaties van YourSafetynet school+ gaan wij vaak de discussie aan met ICT coördinatoren van onderwijsorganisaties. Ligt de verantwoording bij de schoolleiding, leraren of ouders? Wij vinden dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid is. YourSafetynet maakt het mogelijk het gebruik van Social Media te reguleren en geeft de leraar de kans om een oogje in het zeil te houden. Voorkom pesten en onjuist computergebruik door deze discussie levend te houden en het gebruik van Social Media in de klaslokalen te controleren.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. @YourSafetynet Probleem is, dat je op school van alles kunt regelen, controleren of afschermen, maar er is ook nog een leven buiten school. Ik vind het belangrijk, dat kinderen de gevaren leren zien en daar mee om leren gaan. Dat doe je niet door het probleem uit de weg te gaan. Het creëert m.i. een schijnveiligheid.
    Daarnaast vind ik het van belang, dat de mogelijkheden en gevaren hand in hand de aandacht krijgen.

    BeantwoordenVerwijderen