Klassenmanagement begint met schoolvisie op onderwijs met ICT

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Goede inzet van ICT vraagt om goed tijd- en klassenmanagement”. Daarnaast namen we ook de hypothese mee of het aantal mannelijke leerkrachten in een school invloed heeft op het gebruik van ict in het onderwijs. In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Het lijken twee verschillende onderwerpen. Toch zijn ze wel degelijk met elkaar in verband te brengen, zo bleek. Mannen lijken in de praktijk meer de neiging te hebben om zich op de techniek te storten, daar waar vrouwen zich meer op de inhoud lijken te focussen. Mannen lijken eerder dingen uit te gaan proberen, bijvoorbeeld nieuwe gadgets, toepassingen of applicaties en dan pas te bedenken wat je er mee zou kunnen in het onderwijs. Misschien wel niets, is dan de conclusie, maar ik heb wel weer wat leuks gedaan (met de kinderen, uiteraard!) ook al kostte het best veel tijd. Vrouwen lijken aan de andere kant te beginnen. Eerst nadenken. Wat kan ik er mee? Wat levert het me op? Voegt het wat toe? En dan pas gaan ze experimenteren. Of juist niet natuurlijk.
Nu is dit niet op wetenschappelijk onderzoek gestoeld en bevestigen uitzonderingen de regel! Een zoektocht op internet levert heel wat vrouwelijke leerkrachten en docenten op, die heel ict-minded zijn en zeer innovatief!

Daarmee hebben we meteen al enkele aspecten genoemd, die ook verband houden met tijd- en klassenmanagement. Immers, iets nieuws uitproberen kost tijd en levert niet altijd op korte termijn resultaat op. Het is vaak een tijdsinvestering, die zich pas later terugbetaalt. Daarbij geldt, dat het zich niet altijd in tijd terugbetaalt, maar ook in leerplezier, leerrendement, op sociaal gebied of in het feit, dat veel vaardigheden werden aangesproken bij één enkele opdracht.
Maar waar ligt de grens? Wanneer maak je de keuze om te stoppen of om er niet eens aan te beginnen? Door welke argumenten laat je je dan leiden? Stop je er bewust tijd in of kost het je ongemerkt meer tijd dan je gewild had, soms ten koste van andere zaken?
Dat vraagt dus om het maken van keuzes. En dan het liefst bewust op basis van argumenten. En ook altijd gericht op je doel, namelijk goed, eigentijds en effectief onderwijs geven!

En dan de organisatie binnen je klas. De inzet van ICT-middelen of nieuwe media vraagt om planmatige aanpak. Immers je hebt ze maar beperkt tot je beschikking. Vaak heb je meer leerlingen dan computers en meer wensen dan tijd. Maar zijn de computers steeds in gebruik of staan ze op veel momenten ook ongebruikt. En wanneer je ze zelf niet nodig hebt, is het dan mogelijk om ze door een collega te laten gebruiken? Wanneer heeft de inzet van ICT een meerwaarde voor je les en wanneer niet? Dat vraagt, opnieuw, om keuzes maken. Opnieuw op basis van argumenten en visie.

Zo bezien is klassenmanagement wat ICT betreft ook geen zaak van een individuele leerkracht. Het begint met het als school formuleren van visie en beleid op het gebied van onderwijs in het algemeen en daarin verweven de inzet van ICT. Vervolgens is het zaak om met elkaar vast te stellen, wat dat betekent voor je organisatie. Hoe kunnen we uitvoeren wat we willen en wat hebben we daarvoor nodig? Hierbij valt onder andere te denken aan het maken van een schoolbrede planning. Maar ook de inrichting van de school en de plaats van de leermiddelen verdienen de aandacht. Sluit dat aan bij het concept, dat je voor ogen hebt? En is ook vastgelegd, wat je als school minimaal van je personeel verwacht aan vaardigheden, aan innovatief werken, aan scholing. Is er over nagedacht om zelfstudie een vast percentage te geven van de niet-lesgebonden uren en wordt dat ook besproken in ontwikkel- of functioneringsgesprekken?
Pas daarna kunnen op individueel niveau de puntjes op de i worden gezet. Daarbij zou, wanneer nodig, bijvoorbeeld coaching ingezet kunnen worden, als collega’s onderling (collegiale consultatie), door een intern begeleider, een ict-coördinator of door een schoolleider. Is er eventueel scholing nodig, individueel of als team?

In de discussie kwamen, naast hierboven genoemde zaken nog verschillende andere tips voorbij. We geven een opsomming:

• Kijk eens naar mogelijkheden om slimmer te werken, bijvoorbeeld bij Lifehacking. Wat kun je daarvan toepassen in je werk in het onderwijs?
• Lees de brochure van Kennisnet over klassenmanagement.
  
• Werk met dag- of weektaken en geef het werken op de computer daarop een plek.
• Kies bewust voor bepaalde activiteiten of werkvormen en organiseer dat goed.
• Stel je bij het voorbereiden van je les consequent de vraag: Hoe kan ik ICT inzetten bij deze les? Bij mijn instructie? Bij de verwerking? Als onderzoeksmiddel? (Waarbij soms ook het antwoord is, dat het niets toevoegt!)
• Deel goede voorbeelden en ideeën met je collega’s!
• Start klein, met wat snel resultaat geeft en voor de persoon in kwestie relevant is. Dat motiveert enorm!
• Niet alles hoeft gelijktijdig. Een toets kan ook digitaal worden afgenomen verspreid over de dag of week.
• Organiseer als school bronnen op internet en op je schoolnetwerk.
• Gebruik je methode als inspiratie, niet als Bijbel.
• Lose control, Gain command!
  

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.
De links die genoemd zijn tijdens de discussie zijn terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

Verhalen vertellen met ICT

Kort geleden kreeg ik een uitnodiging om een workshop te verzorgen rond Verhalen vertellen met ICT.
Verhalen vertellen is een belangrijk uitgangspunt voor betrokken onderwijs. Een goed verhaal wordt verteld vanuit een persoonlijk perspectief, raakt de emotie en kan in heel het onderwijs gebruikt worden. Een goed verhaal houdt de aandacht vast en je kunt je eigen fantasie erop loslaten.

De workshop
De workshop werd afgetrapt met de opdracht aan alle deelnemers om zich een gebeurtenis uit hun eigen leven voor ogen te houden en daarbij foto’s op internet te zoeken. Deze foto’s moesten ze uitwerken in een animatie met Animoto.
Bij het beeldverhaal vertelde ieder het verhaal.
Daarna gingen de deelnemers nadenken over onderwijssituaties waarbij het vertellen van een verhaal een plaats kon krijgen.

Verhalend ontwerpen
Als achtergrondinformatie werd onder andere gebruik gemaakt van enkele video’s op Leraar24 over verhalend ontwerpen.



Rond dit thema is zelfs een website gemaakt: Verhalend ontwerpen.

Toevallig kwam ik deze week op de website Molen educatief een opzet tegen rond verhalend ontwerpen: “Het verhalend ontwerp ‘Wie maalt om de molens?’ gaat over molenaar Swarteschaep. Molenaar Swarteschaep heeft per ongeluk een klap van de molen gekregen. En nu is hij uit op wraak. Swarteschaep wil alle molens in Nederland met de grond gelijk maken. Aan uw leerlingen de taak om de verwarde molenaar Swarteschaep tegen te houden”.
Dit ontwerp is op de website heel praktisch uitgewerkt voor de leerkracht. Een mooie toepassing van Verhalend ontwerpen!

Allerlei toepassingen
Voor jonge kinderen kun je natuurlijk prachtig gebruik maken van bijvoorbeeld Wepboek, Bereslim, Levende boeken en Mijn naam is haas.
Ik kan het natuurlijk niet laten nog eens te wijzen op het Nationale prentenboek archief, waar ik in de zomerperiode weer een aantal prentenboeken aan toe wil voegen.
Eigengemaakte prentenboeken kun je natuurlijk uploaden naar Slideshare zodat ook de ouders thuis kunnen meegenieten.

Voor oudere kinderen vond ik een geweldig leuke site die je helpt om zelf een digitaal verhaal te maken: Digitale verhalen.

Als je een beeldverhaal wilt maken kun je gebruik maken van allerlei programma’s en applicaties:

Windows Moviemaker
Photostory
Animoto
Glogster
Storyjumper
Photosynth
Pixton
Creaza

En dan hebben we het nog niet gehad over de mogelijkheid om een hoorspel te maken en dit online te zetten als een podcast. Basisschool De Hooiberg in Borne heeft hierover een mooi project gemaakt!

Sanne Kuijt heeft laten zien hoe je zelfs Twitter in kunt zetten om in een verhaal te gebruiken.

Tenslotte als uitsmijter een verhaal dat ik op de website van Vimeo vond:

Thuria's Story from Edvard Spaapen on Vimeo.

Mouse Mischief

We zien ze op steeds meer scholen in gebruik komen: de stemkastjes of deftig gezegd resonse systems. In een eerder blog schreef ik er al over.

Nu heeft Microsoft iets nieuws op de markt gebracht: Mouse Mischief. Het is een programma dat zich nestelt in PowerPoint en waarmee verschillende soorten vragen gesteld kunnen worden. Maar het bijzondere is, dat het programma je in staat stelt om meerdere muizen op een computer aan te sluiten die allemaal afzonderlijk en gelijktijdig bediend kunnen worden!
Hiermee wordt het dus mogelijk om de leerlingen individueel antwoord te laten geven op vragen die in de presentatie worden gesteld.



Het voordeel van het gebruik van Mouse Mischief is dat je voor veel minder geld toch gebruik kunt maken van stemkastjes. Je hebt een aantal draadlozen muizen nodig en een aantal usb-hubs, om de zendertjes van de muizen op aan te sluiten.
In combinatie met Windows Vista en Windows 7 kun je alle leerlingen een muis geven, in Windows XP is het maximum aantal muizen vijf.

Er zijn al veel informatie op internet beschikbaar. Antoine van Dinther heeft een heel praktische handleiding gemaakt met allerlei aandachtspunten en ook Willem Karssenberg heeft er flink mee geëxperimenteerd.

Op Youtube zijn diverse filmpjes beschikbaar waarin Mouse Mischief uit de doeken wordt gedaan:



Microsoft heeft zelfs een eigen kanaal op Youtube gezet met allerlei instructievideo's.

Kwaliteit van het onderwijs in het geding

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Leerkrachten die niet mee kunnen komen in deze internetwereld moeten andere taken krijgen” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

In een gesprek op de radio afgelopen zaterdag in Tros Kamerbreed kwam de kwaliteit van ons onderwijs ter sprake. Ad Scheepbouwer gaf een aantal punten aan om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. In elk geval de juiste mensen voor de klas, die voldoende betaald worden. Ook gaf hij aan, dat je in de praktijk soms leerkrachten ziet, die moeite hebben om in deze internetmaatschappij overeind te blijven te blijven. Dan is de kwaliteit van het onderwijs in het geding. Daar moet een oplossing voor komen. Dat kan door scholing, maar als dat niet lukt, zouden ze een andere functie moeten krijgen of weg moeten.

Al voor de discussie begon, leidde de stelling al tot reacties. Kort door de bocht! Wat moeten ze dan gaan doen? Ook tijdens de discussie kwamen deze reacties. Ondersteunende taken? Maar deze zijn vaak ook ICT-gerelateerd.

Waar het in essentie om gaat is: Wat doe je met leerkrachten, die alle ontwikkelingen op ICT-gebied niet bij kunnen benen of niet kunnen inzetten of inpassen in het onderwijs. Dat hoeft niet altijd aan een bepaalde leeftijdsgroep gekoppeld te zijn. “Goed toepassen van ICT oplossingen kan de oudere docent juist weer motiveren om nog een paar jaar door te gaan!” Zo merkte een deelnemer op. Bovendien: Ook jonge leerkrachten worstelen vaak met de inzet van ICT.
Wat doen we met dat gegeven? Scholing is een voor de hand liggende. Toch blijkt dat niet altijd de oplossing. Want wat gebeurt er vervolgens met de opgedane kennis en geleerde vaardigheden? Kan de leerkracht na de cursus deze inderdaad in praktijk brengen? Wordt het gedeeld binnen het team? Wordt dat ook als harde voorwaarde gesteld vanuit de schoolleiding? Wordt ook het vervolgtraject gevolgd en begeleid? Was er bij de scholing voldoende tijd voor het inslijpen van vaardigheden? Op dit punt wordt door een deelnemer ingebracht, dat in bijv. Noord-Amerika veel meer de tijid wordt genomen voor scholing. Een driedaagse vaardigheidstraining is daar geen probleem!
En stel, dat scholing onvoldoende leidt tot verbetering? Zijn er dan consequenties? Verplicht nog meer scholing volgen? Verandering van salarisschaal? Mag iemand dan nog voor de klas blijven? Of wordt er in berust en tot betreffende leerkracht zelf andere keuzes maakt? Is bezig zijn met innovatie iets wat je van elke leerkracht mag verwachten? Is inzet van ICT-middelen net zo verplicht als bijvoorbeeld het bijwonen van de teamvergadering?
Leerlingen, die voor de tweede keer zakken voor hun examen krijgen ook geen diploma. En wanneer een leerling heel slecht is in Frans kan hij toch blijven zitten ook al is hij steengoed in Wiskunde. Moeten we niet op dezelfde wijze naar leerkrachten en docenten gaan kijken? Hebben leerlingen niet recht op kwalitatief goed en eigentijds onderwijs?

Een ander denkspoor is: niet kijken naar de leerkracht, maar naar het materiaal. Zorg, dat de ICT-middelen zo min mogelijk drempels met zich mee brengen. Gebruiksvriendelijker dus. Daarbij ligt de bal dan bij de educatieve uitgeverijen bijvoorbeeld. Geven zij ook tips om lost te komen van de methode en andere middelen in te zetten? Zijn de internetbronnen voldoende toegankelijk en overzichtelijk, waardoor ook hier de drempel om even een uitstapje uit de methode te stimuleren?

Als derde denkspoor kan gedacht worden aan de aanpak binnen een school. Wordt er gewerkt vanuit een duidelijke visie op onderwijs met ICT? Is er draagvlak en wordt er voldoende leiderschap getoond? Worden leerkrachten gestimuleerd om van elkaar te leren en elkaar te coachen, in kleine stapjes zo nodig, eventueel in kleine projectjes? Wordt er voldoende gebruik gemaakt van alle kwaliteiten van de leerkrachten of wordt er teveel gekeken naar gebreken? Kan betere ouderparticipatie ook stimulerend werken?
De inzet van ICT zou aan de orde moeten komen in functioneringsgesprekken, of beter: in ontwikkelgesprekken. Van daaruit kan er een doelgericht ontwikkelplan opgezet worden.
Ook het gesprek binnen de school over de meerwaarde van ICT heeft de aandacht nodig. De middelen op zichzelf hebben geen meerwaarde, maar alleen wanneer zij op de juiste wijze, op het juiste moment en voor de juiste leerling worden ingezet. Daarvoor is kennis nodig van de ICT-mogelijkheden, van didaktiek en van het kind.
Kijk samen naar je onderwijs: Worden leerlingen uitgedaagd met échte, relevante, betekenisvolle en technologierijke opdrachten zonder vaststaande uitkomsten? Of is je onderwijs een spoorwegnet waar iedereen veilig van A naar B wordt gebracht, maar waar onderweg weinig valt te ontdekken?

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.
De links die genoemd zijn tijdens de discussie zijn terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

Niet bezuinigen op onderwijs, maar gelden efficienter inzetten.

Het onderwerp gisteren van Discussie Dinsdag was “Bezuinigingen in het onderwijs. Wat zijn de consequenties?”. In dit artikel een uitgewerkte samenvatting van de discussie.

De verkiezingscampagnes zijn inmiddels gestart. Onderwijs is één van de belangrijke thema's. Wat zeggen de politieke partijen eigenlijk over Onderwijs en ICT? Alleen SP en D66 noemen ICT in verkiezingsprogramma. En dan ook nog heel algemeen in het kader van efficiëntie. Niets over de inhoudelijke meerwaarde voor het onderwijs! ICT als middel om te bezuinigen. De vraag is of dat gaat werken.

Minder geld naar scholen, maar toch van ze vragen hetzelfde te blijven doen liefst nog beter, gaat ook niet werken. Wel kan bekeken worden of de beschikbare middelen efficiënt genoeg worden ingezet. Niet alleen investeren als school in middelen, maar ook in de voorwaarden, de faciliteiten en in de mensen.
Eén van de discussiedeelnemers vraagt zich af wat er terecht komt van het idee van oud-minister Plasterk om een scholingsbudget per docent toe te kennen. Komt het daar nog van? Een ander reageert, dat de ChristenUnie dat in het verkiezingsprogramma heeft staan.
Scholing op het gebied van onderwijs en ict lijkt nu vaak onder te sneeuwen. Terwijl scholen vaak wel flink investeren in hard- en software. De mensen die er mee moeten werken krijgen vaak onvoldoende mogelijkheden om te leren omgaan met de nieuw aangeschafte middelen. Scholen moeten daar vanuit een goede visie en goed beleid een goede balans in zien te krijgen. Alleen dan kom je tot inhoudelijk rendement. Het gaat om de professionaliteit van de man of vrouw voor de klas! Ze moeten zich structureel kunnen ontwikkelen.

Overigens is het niet alleen een kwestie van tijd en geld. In de discussie komt ook naar voren, dat de onderlinge samenwerking tussen collega’s op een school flink te verbeteren valt. Leerkrachten en docenten, die wat minder ict-vaardig zijn of van mening zijn, dat ze het zonder ook goed doen worden soms voorzien van een negatief stempel en worden wat in een hoek gezet. Er ontstaan dan min of meer twee kampen binnen een school. In plaats van naar elkaar te wijzen, kan ook gekeken worden hoe je naast elkaar kunt gaan staan om samen verder te komen. Elkaar helpen en aan goede ideeën helpen.

Nu worden er regelmatig rapporten en studies gepubliceerd over de meerwaarde van ict in het onderwijs. Het lijkt haast een open deur. De vraag is echter of deze informatie iedereen in het onderwijs bereikt. En hoe vervolgens iedereen gemotiveerd en geholpen kan worden om datgene wat aantoonbare meerwaarde heeft ook daadwerkelijk in de praktijk in te zetten.
Daarnaast is het ook de vraag hoe de politiek met de informatie uit deze onderzoeken omgaat. Als er aantoonbare resultaten zijn, waarom dan middelen hiervoor inperken?

Tot zover het verslag van de discussie. Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost. De links die genoemd zijn tijdens de discussie zijn terug te vinden op discussiedinsdag.yurls.net.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

23 dingen in de praktijk

In een eerder bericht vertelde ik iets over de 23 dingen: 23 web 2.0 toepassingen die je kunt gebruiken voor je werk, oorspronkelijk opgesteld voor medewerkers van bibliotheken maar later ook in varianten voor het onderwijs.
Via een Google alert waarop ik me bij Gmail heb geabonneerd, kwam ik op het spoor van een weblog van mw. Manny van der Graaf die in haar blogs laat zien hoe ze de 23 dingen in de praktijk gebruikt. Ze geeft er ook commentaar bij welke ze voor zichzelf bruikbaar vindt. Inmiddels is ze bij ding 17 aangekomen, dus ze weet van volhouden! Ik vindt het een prachtig voorbeeld hoe je voor jezelf proefondervindelijk kunt vaststellen welke web 2.0-toepassingen je kunt gebruiken in je werksituatie.