Een extra skill voor 21st centuryskills

Er is al veel over gezegd:kinderen van nu hebben andere vaardigheden nodig. De wereld is aan het veranderen van een kennismaatschappij naar een informatiemaatschappij. Parate kennis is nog steeds nodig, maar omdat er steeds meer informatie beschikbaar wordt, zijn we steeds minder instaat om al die informatie paraat te hebben en moeten we er naar op zoek.

Omdat we leven in een maatschappij die zich steeds sneller ontwikkelt, wordt van iedereen ook steeds meer flexibiliteit verwacht. Je moet je kunnen aanpassen aan steeds weer veranderende omstandigheden. Ik hoorde deze week een item op de radio over burn-out onder jonge volwassenen. Een van de geïnterviewden vertelde hoe ze zich gedwongen voelde om voluit mee te doen in het social-media-gebeuren, had de indruk dat anderen allemaal heel gelukkig waren, zich financieel alles konden veroorloven, drie keer per jaar op vakantie gingen, elke week lekker uit eten, minstens elke week uitgebreid shoppen en ga zo maar door. En zij kon zich dat niet veroorloven. 
En ook lang niet alle jongeren zijn in staat om razendsnel te schakelen tussen het "gewone" werk en de prikkels van social media zoals Facebook, Twitter, Yammer en ga zo maar door. Ze worden er onrustig en gejaagd door, worden door deze prikkels geleefd en hebben er geen controle meer op.

En wat is nu de opdracht voor opvoeding en onderwijs? Hoe leren we kinderen hiermee om te gaan? Reiken we ze handvatten om wél snel te kunnen schakelen? Om mee te gaan in deze maalstroom? Volgens mij moeten we aan de zeven skills (communicatie, samenwerken, ict-geletterdheid, creativiteit, kritisch denken, probleemoplosvaardigheden en sociale en culturele vaardigheden) die Kennisnet heeft geformuleerd  nog één skill toevoegen: Weerbaar zijn.

Wie leert onze kinderen dat er grenzen zijn aan de individuele mogelijkheden? Wie leert ze dat je niet elke week hoeft te shoppen, uit eten te gaan en drie keer per jaar naar Mexico op vakantie te gaan (om daar twee weken op een strand te liggen en een verhoogde kans op huidkanker op te lopen) om een gelukkig mens te zijn? Wie vertelt ze dat het ook leuk is om in de tram geïnteresseerd te zijn in de mensen om je heen (Skill: sociale vaardigheden) dan om onophoudelijk naar je smartphone te turen? Wie vertelt ze dat het niet gek is dat er grenzen zijn aan het menselijk kunnen en dat je moet uitgaan van je eigen mogelijkheden (Lees: Kikker is kikker).


Komt er langzaam maar zeker een kentering? Jongeren maken minder gebruik van Facebook, omdat ze inzien dat fysiek contact van meer waarde is. Er is dus nog hoop.


Als ik de 7 skills eens nader bekijk, realiseer ik me tegelijkertijd dat ze helemaal niet zo nieuw zijn. Is het niet van alle eeuwen om goed te kunnen communiceren en samenwerken? Zouden de kathedralen gebouwd kunnen zijn als niet veel mensen samenwerkten? Is creatief denken geen eigenschap die altijd belangrijk is geweest om probleemoplossend te kunnen werken? Zijn geniën op alle terreinen niet bij uitstek creatieve geesten, nu en in het verleden? Zijn sociale en culturele vaardigheden niet altijd kernkwaliteiten van het menselijk ras geweest?
Eigenlijk blijft alleen ICT-geletterdheid over als nieuwe skill. Hoewel: Blaise Pascal (1623-1662) ontwierp een mechanische rekenmachine om het werk van zijn vader te verlichten. En hij was vast niet de allereerste.

Wat is dus de opdracht aan het onderwijs: leerlingen op een brede manier voorbereiden op de toekomst, en daarbij skills die in de mens zitten, tot uiting laten komen. En het belangrijkste gereedschap dat we daarvoor nodig hebben is een goede leraar, die er in slaagt om de leerling op een brede manier tot z'n recht te laten komen.

Richard Byrne schrijft in een blog waarom we eigenlijk niet mogen spreken over 21st century leraren. Een mooie relativering!