dinsdag 7 september 2010

Educatieve Games; alleen maar leuk of ook nog leerzaam?

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Educatieve Games; alleen maar leuk of ook nog leerzaam?” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Allereerst dringt de vraag zich op wat we onder ‘educatief’ verstaan. De een zegt: “Educatief betekent vormend of lerend, dus per definitie niet alleen maar leuk”. Een ander reageert: “Educatief komt van 'educare' en betekent eruit halend, m.a.w. het al aanwezige talent zichtbaar makend”. En weer een ander: “Educatief zou gelijk moeten staan aan leerzaam”. Het heeft dus in elk geval een toegevoegde opvoedende, dan wel vormende waarde.
De term ‘educatief’ kom je steeds vaker tegen bij games, zowel bij online games als bij games voor op mobiele telefoons, Smartphones, de NintendeDS of de GameBoy. Maar is dat ook terecht? Of is het niet meer dan een marketingtruc? En bovendien: Je steekt er toch altijd iets van op! En dat is ook zo. Het spelen van een spel vraagt allerlei vaardigheden, kennis en inzicht. Maar is het daarmee per definitie een middel, dat inzetbaar is n het onderwijs?

Bij sommigen roept de term ‘educatieve games’ ook associaties op met gratis, slechte vormgeving, of saai. Het haalt het niet bij echte games! Kinderen zijn er snel op uitgekeken. En ja, het oog wil ook wat. De eerste indruk is belangrijk om kinderen te motiveren. Dit is dus zeker een aandachtspunt voor hen, die zich bezig houden met het maken van educatieve games. Dat het mogelijk is bewijzen de goede voorbeelden, die er al zijn. En ja, dat kan niet altijd gratis!

Wat wil je bereiken?
De vraag is echter of bovenstaande echt relevant is. Wordt de educatieve waarde van een middel niet veel meer bepaalt door de juiste inzet ervan en de doelen die je er mee beoogt als leerkracht of docent? Je wilt je leerlingen laten werken om bepaalde leerdoelen te behalen, ze vaardigheden aan te leren en uiteindelijk te komen tot bepaalde leerresultaten. Aan degene voor de klas de taak om daarbij steeds weer de juiste middelen uit de kast te trekken op het juiste moment voor de juiste leerling. Zo bezien, kan ook een spel, dat bedoelt is als entertainment ook prima gebruikt worden om een doel te halen, bijvoorbeeld leren met een ander samen te werken.

Effectief onderwijs
Jos Cöp oppert of we geen discussiefilm moeten maken waarbij educatieve games worden afgezet tegen de 9 schakels van effectief onderwijs. Je zou educatieve games kunnen voorzien van een soort verantwoording op basis van deze 9 schakels. Het zou scholen zeker kunnen helpen om het kaf van het koren te scheiden. Toch is ook dat geen garantie op effect op de leerresultaten. De onderwijskundige en didactische verantwoording kan uitstekend in orde zijn, maar als de leerkracht of docent zich er niet in verdiept, de juiste vaardigheden mist of de juiste voorwaarden op school ontbreken, dan zal er niet uit komen wat er in zit. Dat zien we immers ook bij lesmethoden en educatieve software? Hoeveel scholen, die bijvoorbeeld Maatwerk hebben, zetten dat ook daadwerkelijk effectief in en gebruiken het zoals het bedoelt is?

Educatieve games de school in en dan als leerkracht achterover leunen is er dus niet bij! Het vraagt zorgvuldige afweging en keuze voor de juiste middelen. Het vraagt om kennis van de middelen en de daaraan verbonden leerprincipes, om overzicht over te bereiken doelen en planmatig handelen. Welke leerervaring moeten de kinderen opdoen? Welke gedragsverandering zou ik willen bereiken?
Het vraagt van leerkrachten, dat ze lesmethoden en het liniaire leren moeten loslaten, zonder het overzicht kwijt te raken. Scholen zouden meer de ruimte moeten krijgen om leren op eigen manier vorm te geven. Daarvoor moeten ze wel goed weten wat ze doen begeleid moeten worden, door een onderwijskundige.

Bedrijfsleven
Binnen het bedrijfsleven wordt er al regelmatig gebruik gemaakt van games om personeel te laten oefenen met verschillende situaties. Lees bijvoorbeeld dit verslag van het Serious Gaming Event van Getronics Consulting. Door het spelen van de game krijg je een spiegel voorgehouden, kom je in onverwachte situaties die om een creatieve oplossing vragen of bepaalde vaardigheden oefenen om jezelf verder te ontwikkelen. Het kan een goede voorbereiding zijn op de praktijk in een veilige situatie. Wel is van belang, dat er dan ook begeleiding plaatsvindt om de overgang van simulatie naar real-life te maken, want in de werkelijkheid spelen toch ook weer andere zaken mee. Van spelsituatie naar bewust worden van het geleerde en dan naar de toepassing in andere situaties en het echte leven.

Simulatiegames voor het digibord
Er vallen nog genoeg slagen te maken. Zet onderwijskundigen, gamedesigners en ontwikkelaars van digibord-software bij elkaar om een simulatiegame te maken voor gebruik op het digibord. Zo zijn allerlei situaties de klas in te halen en waar leerlingen kunnen samenwerken, samen kunnen oefenen en elkaar feedback kunnen geven. Wie de schoen past …

Meetinstrumenten
Voor het toetsen of meten van effecten van het gebruik van educatieve games, daar zijn we immers dol op in onderwijsland, kan ook weer met gebruik making van moderne middelen. Kijk bijvoorbeeld eens op de site van Kennisnet naar Softskills meten.

Tot slot nog enkele voorbeelden van educatieve games zoals, deze tijdens de discussie genoemd werden:
Meer links staan op discussiedinsdag.yurls.net
Bekijk ook het overzicht dat André Manssen maakt op zijn weblog.

Tot zover het verslag van de discussie. Er valt nog veel meer over te zeggen! Heeft u zelf nog aanvullende opmerkingen of ideeën? Plaats ze als reactie op deze blogpost.

Op discussiedinsdag.yurls.net vindt u nog enkele interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussie. Heeft u zelf een suggestie voor een interessant onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Volgende week houden weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

Geen opmerkingen:

Een reactie posten