dinsdag 15 februari 2011

Inzet ICT in het onderwijs vaak nog veel te veel adhoc!

Het onderwerp vandaag op Discussie Dinsdag was “Inzet ICT in het onderwijs vaak nog veel te veel adhoc!” In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Is adhoc de computer inzetten bij voorbaat slecht? Moet je van te voren alles dichttimmeren? Is het motiverend wanneer alles is voorgestructureerd? Allemaal vragen, die opkwamen in de discussie. En helaas niet met ja of nee te beantwoorden. Want alles hangt af van de context.
Een leerkracht, die ziet dat een leerling moeite heeft met breuken, kan ter plekke het besluit nemen om deze leerling op de computer te laten oefenen met een simulatietool, dat hij ook gebruikt heeft op het digibord om de breuken uit te leggen. De leerling heeft baat bij visuele ondersteuning op dat moment. Deze leerkracht handelt adhoc, maar wel doelgericht en vanuit zijn kennis van de middelen.

Adhoc kan ook een andere lading hebben. Onlangs sprak ik op een studiedag een aantal leerkrachten. We hadden het over de inzet van ICT bij het rekenonderwijs. Ik stelde de vraag wie van hen bij het voorbereiden van de rekenles bewust ook nadenkt over de inzet van de computer. Of over het gebruik van het digibord. In beide gevallen bleek de meerderheid, dat niet vooraf te bedenken. “Onder het rekenen werken ze altijd met Ambrasoft.” Maar staat dat programma specifiek voor die leerlingen ingesteld? “Daar kijken we eigenlijk nooit naar”. Vraagt u wel eens bij het evalueren van de les aan de leerlingen, die op de computer geoefend hebben, hoe het is gegaan en of zij ook lekker hebben kunnen werken? “Nee, eigenlijk nooit.”

Ander voorbeeld: Leerlingen uit groep 8 komen om 11.30 uur de hal in om op de computer aan hun werkstuk te werken. Enkelen lopen de hele school door op zoek naar een computer. Helaas allemaal bezet. Om 11.45 komen ze de meester tegen. “Alle computers zijn bezet, meester!” “We gaan nu bijna naar huis, dus ga maar vast naar de klas om je spullen op te ruimen”.
Effectief inzetten van de computer begint met effectief lesgeven. (Zie ook: 'De negen schakels van effectief onderwijs' van Jos Cöp.) Ook de Kennisnet-brochure over TPACK is lezenswaardig in dit kader. En zo is er ongetwijfeld meer!

Over het gebruik van ICT moet je net zo nadenken als over ander didactische hulpmiddelen, opdrachten, werkvormen, etc. Dat vraagt kennis en vaardigheden van de leerkracht. Gerard Dummer beschrijft dat ook in ‘Komen tot Kernconcepten ICT’ Hij komt daarin tot een indrukwekkende opsomming. Niet alles daarin ligt bij een individuele leerkracht. Feit blijft echter, dat de leerkracht geen middelen in zal zetten, die hij niet kent. Dat vraagt om een actieve houding met betrekking van kennis vergaren. De één moet daarbij inspirerende voorbeelden zien, de ander heeft genoeg aan wat leuke linkjes en weer een ander gaat zelf op zoek. En als de kennis dan ook nog gedeeld wordt op een effectieve manier en leerkrachten elkaar aan ideeën helpen, dan gaat er vanzelf wat groeien. Van inspiratie via coöperatie naar motivatie.

Centraal staat daarbij altijd het leerproces van de leerling. Wat heeft deze leerling, op dit moment, in deze situatie nodig? Denk daarbij ook aan de PDCA-cirkel (Plan-Do-Check-Act). Deze stappen zien we in veel populaire modellen terug; denk daarbij aan bijvoorbeeld het Handelingsgericht Werken of het Opbrengsgericht Werken.

“Zou het niet mooi zijn om ICT dermate op orde te hebben dat bewuste adhoc inzet van ICT in het onderwijs mogelijk is?!”aldus één van de discussie-deelnemers. Geen methode-slaven, geen computer-slaven, maar zelf ‘meester’ zijn (of juf …).

Tot zover het verslag van de discussie. Was u niet in de gelegenheid om mee te doen? Plaats jouw reactie en aanvullingen onder deze blogpost.

Op discussiedinsdag.yurls.net vind je van alle discussies de bijbehorende interessante aanvullende links, die genoemd werden tijdens de discussies. Heb je zelf een suggestie voor een interessant onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @mariekemove , @sienjaal , @Gijs1982 , @mevrouwtjeT , @woutertinbergen , @pascalmarcelis

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen twaalf en twee op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!

1 opmerking:

  1. Het is volgens mij de kunst , om als ict-coördinator, binnen de "cultuur" van de eigen school, manieren te vinden , waarbij enerzijds recht wordt gedaan aan de visie en missie van de school, anderzijds allerlei vormen van het zg nieuwe leren te introduceren en waar mogelijk en wenselijk, te implementeren.

    BeantwoordenVerwijderen