De implementatie van digitale schoolborden

Het onderwerp van vandaag op Discussie Dinsdag betrof de implementatie van digitale schoolborden. In deze blog een samenvatting van de discussie, aangevuld met onze eigen ervaring.

De implementatie van digiborden is iets, dat tijd vraagt. Veel scholen en leerkrachten onderschatten dat, voordat ze er aan beginnen, maar ook als de borden er eenmaal hangen. Er worden soms overhaast allerlei stappen gezet, zonder dat het proces goed is doordacht.Gaandeweg lopen leerkrachten er tegen aan dat ze bepaalde vaardigheden niet hebben, de software niet goed genoeg kennen of de juiste materialen niet kunnen vinden. Er heerst vaak veel onzekerheid bij leerkrachten. Goede ondersteuning is daarom van groot belang. Daarvoor moet je zeker twee jaar uittrekken. Dit is ook mede afhankelijk van de algemene ict-vaardigheden van de leerkrachten. Rond het digibord komt ineens heel veel bij elkaar. Je krijgt een soort confrontatie met jezelf.

De implementatie van de digitale schoolborden moet goed worden aangestuurd door de ict-coördinator, de directeur en de intern begeleider. Kernwoorden daarbij zijn: bewustwording, scholing, veel oefenen, niet overhaasten, samenwerking, uitwisseling, intervisie, goede voorbeelden.

Tips voor scholen, die digitale schoolborden gaan aanschaffen:

• Het begint met kennis en ideeën over didactiek, passend bij je leerlingen. Dat moet je als team al weten. Formuleer eerst je visie op onderwijs en op ict. Laat je daarbij ondersteunen door deskundigen.
• Het digibord is een hulpmiddel en geen doel op zich!
• Oriënteer je goed! Laat je goed voorlichten en zoek welk bord past bij wat je wilt, bij je visie dus. Kijk daarbij ook alvast vooruit naar eventuele aanvullende software en materialen. Misschien ben je er nu nog lang niet aan toe, maar over een paar jaar wel. Het is jammer om dan tegen beperkingen aan te lopen, die te voorkomen waren.
• Denk na of je de borden gefaseerd aanschaft en invoert of meerdere in één keer. Beide hebben voor- en nadelen.
• Denk na over de groepen waar je mee wilt beginnen. Houdt daarbij je visie voor ogen!
• Laat ervaren mensen een inspirerende demonstratie geven voor de leerkrachten, zodat deze vooraf al een goed beeld hebben van wat je er mee kunt.
  

Tips voor scholen, die de borden al hebben:

• Zorg, voor een verplichte scholing voor alle leerkrachten, aansluitend bij hun niveau en gericht op de praktijk, aansluitend bij je eigen situatie. Wat je vandaag leert moet je morgen kunnen toepassen.
• Breng in kaart waar je nu staat als school via een nulmeting of met bijv. WMKPO
• Laat elke leerkracht een Persoonlijk Ontwikkelings Plan maken gericht op de inzet van het digibord.
• Werk met een maatjes-systeem: koppel een wat vaardiger leerkracht aan één die wat minder vaardig is en laat ze samenwerken. Laat de zwakste schakel niet het algemene tempo bepalen.
• Laat elkaar als collega’s zien wat je doet en wat je hebt ontdekt. Samen delen dus, al dan niet op een vast tijdstip.
• Meestal kan de software ook door leerkrachten thuis worden geïnstalleerd. Dat geeft de mogelijkheid om ook thuis te kunnen oefenen en lessen voor te bereiden.
• Begin eerst met nadoen wat je nu al doet met andere middelen. Daarmee baken je het af en maak je het behapbaar.
• Schakel leerlingen in. Leerlingen pakken de dingen snel op. Maak daar gebruik van door kinderen het aan andere kinderen te laten voordoen en aanleren.
• Trap niet in de valkuil van het weer frontaal klassikaal gaan lesgeven.
• Vraag een leerkracht eens welke 3 dingen uit de huidige onderwijspraktijk hij/zij straks hoopt te kunnen met het digibord. Beperk het uitproberen en onderzoeken dan eerst tot die 3. Anders ga je ten onder in de vele mogelijkheden.
• Gebruik het bord ook bijv. tijdens een onderwijsleergesprek om wat wordt gezegd te visualiseren en te ordenen.
  

Een concreet voorbeeld:

Hoe zet je het digitale schoolbord in voor Woordenschatontwikkeling bij kleuters?

Tips van de deelnemers:

• Laat leerlingen foto's maken of afbeeldingen zoeken van woorden die te maken hebben met het thema waar je over werkt. Het liefst door leerlingen zelf gemaakt. Daar kun je dan later nog een beeldverhaal van laten maken. Leerlingen over de foto's laten vertellen.
• Allerlei voorwerpen en begrippen zijn heel goed visueel te maken op het bord. Deze begrippen kun je eenvoudig herhalen, omdat je kunt bladeren in je les en je les ook kunt bewaren. Daarnaast is het niet moeilijk om het begrip in andere contexten te plaatsen. Heb je het over een stoel, dan kun je allerlei plaatjes laten zien van stoelen in allerlei soorten en maten. Visueel maken en herhaling zijn bij woordenschatontwikkeling van wezenlijk belang. Het digibord is daarbij een geweldig hulpmiddel.
• Gebruik het digibord zoals je vroeger het flanelbord gebruikte.
• Ga niet krampachtig ineens alles op het digibord doen. Laat kinderen ook bijv. poppenkast spelen. Daar komen weer allerlei andere vaardigheden aan bod, die minstens zo belangrijk zijn.
  

In de discussie kwamen enkele interessante onderzoeken naar voren. Deze zijn te vinden via discussiedinsdag.yurls.net in het blokje van 19 januari.

Wilt u ook meediscussiéren over Onderwijs en ICT? Wekelijks vindt op dinsdag via Twitter een discussie plaats over Onderwijs en ICT onder de naam Discussie Dinsdag. Met de hashtag #netwijs kan iedereen de discussie volgen en daar aan meedoen.