Scholen winnen aan kwaliteit door digitale huiswerk- en leerlingbegeleiding

Het onderwerp gisteren op #netwijs Discussie Dinsdag was “Scholen winnen aan kwaliteit door digitale huiswerk- en leerlingbegeleiding”.  In dit artikel een uitgewerkte samenvatting.

Docenten geven geregeld aan, dat de begeleiding van leerlingen onder druk staat door alle veranderingen en bezuinigingen. Meer doen in minder tijd. Sommige leerlingen zouden eigenlijk meer begeleiding nodig hebben, maar tijdens de contacturen is daar eigenlijk de gelegenheid niet voor. Zou de inzet van digitale middelen mogelijkheden bieden om de pijn enigszins te verlichten? Zou je daarmee wellicht ook meteen een kwaliteitsslag kunnen maken door een deel van de begeleiding digitaal te laten plaatsvinden? Bijvoorbeeld een digitaal spreekuur, tussentijdse feedback op bepaalde opdrachten of samen brainstormen zodat de leerlingen weer verder kunnen. Zou je dan de contacturen op school vervolgens ook anders in kunnen richten?

Enkele discussiedeelnemers hebben al enige ervaring met digitale vormen van begeleiding. Er werden verschillende mogelijkheden genoemd om in te zetten:

• De ELO (Elektronische Leer Omgeving) van de school waarin je materialen kunt klaarzetten, kunt plannen, feedback kunt geven en kunt samenwerken.Een Facebook-groep om met de klas, of een deel daarvan, te brainstormen, vragen over huiswerk kunnen bespreken, etc.
• Korte tips en aanwijzingen geven via Twitter
• Begeleiding op afstand tijdens stage via Skype
• Huiswerkbegeleiding via een forum
• Tussentijds ouders op de hoogte houden van bepaalde ontwikkelingen, bijvoorbeeld via de mail, i.p.v. wachten tot de spreekavond.
• Google Docs om samen documenten te delen of als klassikaal schrift.
• Edmodo – een gratis te gebruiken omgeving vergelijkbaar met een ELO
• VAL-concept (Virtual Action Learning) – gericht op samenwerken en samen construeren

Daarnaast werden verschillende aandachtspunten en ervaringen genoemd, die goed zijn om te overdenken, wanneer je met digitale begeleiding aan de slag zou willen:

• Het versterkt de relatie met je leerlingen. Maar dan moet die relatie er al wel zijn! Het is aanvullend en heeft daardoor ook meer effect.
• De bevlogenheid van een docent speelt een belangrijke factor.
• Digitale bereikbaarheid werkt drempelverlagend.
• Leerlingen die normaal gesproken niet echt wat met elkaar hebben of elkaar niet direct opzoeken, staan digitaal wel voor elkaar klaar.
• In veel gevallen zoeken leerlingen elkaar nu al op via de sociale media, wanneer ze vragen hebben over huiswerk e.d. Spontaan gebeurt er dus al het een en ander. Bespreek dus goed met de leerlingen wat jij daar aan toe zou kunnen voegen. Maak met leerlingen zelf bespreekbaar wat zij handig zouden vinden en waar zij behoefte aan hebben. Ga niet voor hén denken, maar denk samen.
• Maak bespreekbaar met leerlingen wat ‘elkaar helpen’ betekent. Elkaar de antwoorden doorspelen lijkt handig, maar levert je uiteindelijk niets op.
• Als leerlingen elkaar dingen uitleggen, is dat meteen voor hen zelf ook weer een leermoment en voor jou als docent geeft het inzicht in de vraag of ze de leerstof begrepen hebben of niet.
• Niet elke begeleiding is geschikt om digitaal te doen. Persoonlijke zaken, slecht-nieuws-gesprekken of andere gevoelige onderwerpen kunnen beter face-to-face besproken worden.
• Mailtjes of berichten kunnen door de lezer anders opgevat worden dan jij hebt bedoeld. Dat kun je dan niet altijd direct rechtzetten. Als leerkracht/docent moet je hier allert op zijn.
• De leeftijd van de leerlingen is van invloed op wat je kunt inzetten, wat het oplevert en op de hoeveelheid begeleiding die het van jou zelf vraagt. Welke verantwoordelijkheden kun je bij je leerlingen neerleggen? Hoe gaan zij daar mee om? Zijn ze zelfstandig genoeg?
• Digitale begeleiding moet niet gericht zijn op controle van leerlingen, maar op hulp geven!
• Om het behapbaar te houden voor jezelf is het handig niet allerlei platforms naast elkaar te gebruiken. Hou het overzichtelijk voor jezelf en je leerlingen. Anders neemt de werkdruk juist toe in plaats van dat het je wat oplevert. Het is geen doel op zich, maar een middel!
• Mondeling feedback geven is vaak sneller, maar wel korter en niet terug te lezen. Digitale feedback kost meer tijd, maar kan vaak wat uitgebreider en is ook achteraf nog eens terug te lezen.

Een belangrijke nuancering tot slot van één van de discussiedeelnemers: hét toverwoord is ‘effectiviteit’ (= de goede dingen doen). Dat is wat anders dan ‘efficiency’ (= de dingen goed doen,ook de verkeerde). Aan de docent de uitdaging om daar een goede balans in te vinden.

Tot zover de discussie. Was je niet in de gelegenheid om mee te doen met de discussie, maar heb je wel een standpunt hier over? Reageer dan op dit blog, via de LinkedIn-groep De toekomst voor onderwijs en ICT of via Facebook.

Heb je zelf een suggestie voor een interessant discussie-onderwerp? Mail naar discussiedinsdag@gmail.com om het door te geven. Op discussiedinsdag.yurls.net vind je alle tijdens de discussie genoemde linkjes en ook die van alle voorgaande discussies.

Aan deze discussie deden de volgende Tweeps mee:
@rinusd, @Netwijs , @Wiswijzer2 , @karinwinters , @JelvanRijn , @jong_leren , @rgijsbrechts , @cognosceleonem , @Sjaboepaan , @michelboer , @BartholomeusLB , @gerarddummer , @ToussaintLemeer

Volgende week weer een nieuwe discussie over een nieuw onderwerp!
#netwijs Discussie Dinsdag: elke dinsdag tussen 20.00 uur en 21.00 uur op Twitter. Discussieer mee over Onderwijs en ICT!