maandag 1 oktober 2012

5 ingrijpende fouten die scholen maken met tablets (en hoe ze vermeden kunnen worden)

Deze week las ik in de discussiegroep Tablets in het onderwijs op Linkedin een verwijzing naar een artikel op de website Edudemic, met de titel 5 Critical Mistakes Schools Make With iPads (And How To Correct Them)
Het is een artikel met belangrijke en praktische tips over de invoering van tablets op een school. Daarom heb ik het artikel vertaald, bewerkt en aangevuld. In mijn versie zijn het dus 6 kritieke fouten geworden.
Ik heb wel de vrijheid genomen om in de bewerking de term tablets in plaats van iPads te gebruiken.

1) Eenzijdig en beperkt gebruik van apps
Als je alleen op zoek bent naar vakinhoudelijke apps die geschikt zijn voor jouw onderwijs, kun je snel ontmoedigd raken: “de tablet biedt geen meerwaarde, want alles is Engelstalig, de apps zijn te moeilijk of te makkelijk, ik weet niet wat ze hebben geoefend. Ik kan de resultaten niet terugzien.” Bij het moderne-talenonderwijs bijvoorbeeld moet je niet alleen kijken naar apps die woorden of grammatica aanbieden, maar kun je ook gebruik maken van VoiceThread om spraak op te nemen en te analyseren, van Animoto om een dialoog weer te geven, van Socrative om een taalquiz te houden of van Explain Everything om een uitleg van de grammatica te maken. Leraren moeten dus ook kijken naar apps waarmee ze binnen de didactische omgeving aansprekende opdrachten kunnen geven.

2) Gebrek aan scholing van de leraren om de tablets in te zetten in hun klassenmanagement

Leraren moeten geschoold worden om de tablets goed in te kunnen zetten. Alleen het beschikbaar stellen van tablets aan leraren vanuit de gedachte dat ze vanuit het persoonlijk gebruik van de tablet er ook in zullen slagen om het als een leermiddel in te zetten, biedt geen enkele garantie op succes. Die transfer maken veel leraren niet vanzelf. Leraren hebben begeleiding nodig om het apparaat in het leerproces in te kunnen zetten. En dat is veel meer dan het uitproberen van een aantal apps. Onderzoek heeft ook in andere situaties aangetoond dat leraren die nieuwe middelen tot hun beschikking krijgen, deze gebruiken binnen hun bestaande didactiek. We lopen dus het risico om dure technologie te gebruiken binnen een traditionele klassenorganisatie (leren is overdragen). Leraren hebben de tijd nodig om door middel van samenwerking met collega's en met ondersteuning van derden vaardigheden te leren om met deze nieuwe middelen om te gaan. Dan kunnen ze de mogelijkheden van de tablet veelzijdig inzetten in hun onderwijs, zodat de leerlingen optimaal tot leren komen. Leraren moeten leren hoe met behulp van de tablets materialen gedeeld, ingeleverd en becommentarieerd kunnen worden; ze moeten leren hoe verschillende apps met elkaar kunnen samenwerken, welke apps het beheren van materialen ondersteunen en hoe ze de leerlingen er op een eenvoudige manier mee kunnen laten werken.

3) De tablet behandelen als een computer en verwachten dat hij werkt als een laptop

De tablet is uitermate geschikt om leerling-gecentreerd onderwijs te ondersteunen. Het is een aanvulling op de computer, geen vervanging ervan. Als je van de tablet hetzelfde verwacht als van een computer, word je teleurgesteld. De tablet is niet ontworpen als computer en als leerkrachten hem toch zo zien, zullen ze de voordelen ervan niet leren kennen. Scholen moeten vooral nadenken over de mogelijkheden van de tablet om actief leren te bevorderen. Het valt iedereen die met de tablet werkt op dat je er zo lichaams-eigen mee kunt werken. Dit is vooral belangrijk voor jonge kinderen. Samen met de steeds interactiever en meeslepender wordende apps bevordert dit leren waarbij de betrokkenheid groot is. Daarnaast maakt de tablet het mogelijk om overal foto’s, video en audio op te nemen. Zo kunnen ze multimedia verhalen vertellen, via het scherm vertellen hoe ze bijvoorbeeld een rekenprobleem hebben opgelost enzovoorts. Op deze manier leren de leerlingen op een actieve manier. Laat de tablet dus vooral gebruiken door leraren die snappen dat actieve leerlingen het meest leren!

4) De tablet door meerdere leerlingen laten gebruiken

De tablet is ontworpen als een apparaat voor persoonlijk gebruik, en niet om door meerdere personen gebruikt te worden. Financiële overwegingen dwingen scholen er soms toe om van dit principe af te stappen. De tablets worden door verschillende leerlingen in meerdere groepen gebruikt. Dit maakt het gebruik ervan ingewikkelder. De leraar moet daardoor haar aandacht besteden aan het oplossen van problemen die hierdoor ontstaan. Zo zijn er toepassingen waarbij de leerlingen van het ene naar het andere niveau gaan. In online-toepassingen loggen alle leerlingen met hun eigen account in, maar de apps gaan ervan uit dat steeds dezelfde gebruiker ermee werkt. Als meerdere gebruikers met dezelfde app werken, klopt het niet meer. Het is daarom veel beter om een bepaalde groep het hele jaar met de tablets te laten werken. In deze klas kan dan ervaring worden opgedaan die goed gedocumenteerd en gedeeld moet worden, zodat ook collega’s hiervan in een later stadium kunnen profiteren. Scholen die het financieel niet rond krijgen kunnen nadenken over het gebruik van BYOD (gebruik van eigen apparatuur van de leerlingen) om hen toch op deze manier te laten werken.

5) Er is niet nagedacht over de eisen die aan het beheer gesteld worden

Het gebruik van de tablets vergt ook een goede voorbereiding als het gaat om het beheer ervan. Hierbij moet bijvoorbeeld gedacht worden aan de (draadloze) infrastructuur, het opladen en het beheren van de geïnstalleerde apps. Hiervoor hebben we een gratis whitepaper opgesteld dat op onze website aangevraagd kan worden.





6) Er is nooit goed gecommuniceerd waarom de school tablets wil gebruiken

Het komt voor dat de directie en andere beleidsmakers niet goed overleggen over de invoering van tablets, zodat degenen die ermee moeten gaan werken, niet of pas in een later stadium kunnen gaan meedenken over de eisen die aan het werken met tablets gesteld worden. Als het concept niet duidelijk is, is het risico dat de leraren de tablets verkeerd inzetten groot. Hetzelfde kan ook gelden voor de leerlingen. Alle betrokkenen moeten zich realiseren dat de tablet vooral meerwaarde heeft als het gaat om communicatie, nieuwe media-educatie, creativiteit en zelfstandig leren. Er zijn scholen die de tablets vooral gebruiken als e-bookreader met enkele toegevoegde functionaliteiten, maar het is belangrijker de nadruk te leggen op de ongelooflijk betrokkenheid verhogende en actieve leeromgeving die met de tablets mogelijk wordt en de ongekende mogelijkheden om gepersonaliseerd, studentgericht onderwijs te ontwikkelen. Directies moeten de leraren meenemen in de verbeteringen in het klassenmanagement die erdoor binnen bereik komt, en ook de ongelooflijke flexibiliteit die ze bieden om te variëren in leeractiviteiten. Ten slotte moet ze de leraren er op wijzen dat met het gebruik van iPads de leerlingen de hele wereld binnen handbereik hebben. De enige beperking op wat de leerlingen zouden kunnen doen in deze enorme ruimte is de visie van opvoeders. Het onderwijs in de 21e eeuwse onderwijs gaat minder over de plaats en meer over de ruimte waarin het leren plaatsvindt. Als steeds meer scholen kiezen voor 1:1 gebruik van tablets, bestaat er een enorme kans voor een rigoureuze verandering in klassen waar leerlingen in staat zijn om richting te geven aan hun eigen leren. Scholen die een gemeenschappelijke visie op leren hebben, uitgebreide ondersteuning voor leerkrachten in het leren van deze nieuwe apparaten bieden én bereid zijn om te leren van scholen die ervaring hebben opgedaan, hebben veel meer kans om de vruchten te plukken van hun investeringen.

Als afsluiting een videoclip die het bovenstaande verhaal goed ondersteunt!




Wil je meer weten over de mogelijkheden van het gebruik van tablets in jouw onderwijs? Kijk hier of neem vrijblijvend contact op, bel 0348 - 44 69 63.

9 opmerkingen:

  1. Punt 1: Te veel kijken naar het gebruik van Apps? Waarschijnlijk wordt hier gedoeld op enkel het gebruik van Apps waarbij leerlingen zelf de lesstof kunnen oefenen. De voorbeelden die worden gegeven vind ik beperkt. Er zijn betere Apps om meer te doen met een tablet die meer mogelijkheden bieden.
    Punt 2: Het idee dat leerkrachten iemand nodig hebben om te leren werken met een dergelijk instrument ontkracht ik bij deze. Geef de leerkacht het instrument en enkele suggesties (op papier) en laat maar gaan. Dit werkt! Die leerkracht die het oppakt is er actief mee! Die leerkracht die er niets mee doet zal ook niet na een uitgebreide (veel te dure) cursus er wel iets mee kunnen (doen). En wat zou het mooi zijn als ze #samenopreis gaan met leerlingen!
    Punt 3: Geen commentaar
    Punt 4: Een te kortzichtige kijk op het gebruik van een tablet. Het idee dat een tablet slechts gebruikt kan worden door 1 persoon, omdat het zogenaamd aan een account zou hangen is juist geen belemmering! Het biedt juist kansen om samen te werken! En wat te denken van andere mogelijkheden waarbij niet eens een account (of verbinding) nodig is...
    Punt 5: Ook zonder draadloos systeem is het mogelijk om een tablet te gebruiken! En zeker een Android! Dat werkt (ik spreek uit eigen ervaringen) zelfs fantastisch!
    Punt 6: Het is en blijft een instrument! Niet meer en niet minder! Mijn ervaring is dat er bij de aanschaf van (bijvoorbeeld) stoelen ook niet een dergelijk proces wordt doorgevoerd. Natuurlijk is een stoel anders, maar als je tot de essentie komt dan heeft het wel degelijk heel veel invloed op het onderwijsproces! Denk maar eens aan een stoel zonder leuning... De school die daar wel een visie over heeft loopt al direct voor op "traditioneel" onderwijs.

    En ik zag op Twitter een paar loze reacties, zonder inhoud. Jammer, want dit is een blog. En volgens een bekende edubloggger zijn die er juist voor om te reageren...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Opmerking over punt 4:
    De app Bru-taal, nederlandse taalapp voor kinderen in de midden- en bovenbouw, is er juist op gericht om meerdere spelers met dezelfde app te kunnen laten spelen. Voor iedere speler worden er uitgebreide statistieken bijgehouden zodat de voortgang per leerling kan worden bijgehouden. Deze statistieken kunnen ook naar bijvoorbeeld ouders worden gestuurd, zodat ook ouders op de hoogte blijven van de voortgang.
    Deze app is uitgebreid en biedt veel variatie doordat er meer dan 50 verschillende levels gespeeld kunnen worden. ook zitten er in deze app toetsmomenten en is er de mogelijkheid om een eigen oefening te kiezen en zelf het aantal items per oefening.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. @Erwin Klaasse. Dank je wel voor je bijdrage. Toch maak ik een paar kanttekeningen bij je reacties.
    Punt 1. Jammer dat je geen voorbeelden noemt. Dat zou de discussie verrijken. Het was niet mijn bedoeling om een uitputtende opsomming te geven.
    Punt 2. "Ontkracht ik bij deze". Dat gebeurt doorgaans door bewijs te leveren. Ervaringen in binnen- en buitenland wijzen erop dat leraren wel degelijk geschoold moeten worden als ze hel andere didactische werkvormen moeten gaan gaan gebruiken. Ook het gebruik van de pc heeft niet automatisch geleid tot ander onderwijs, terwijl hij zich er ook uitstekend toe leent. (80% van de leerkrachten zet de pc in als extra oefenmiddel; de digibordsoftware van de uitgevers is het populairst op het digibord).
    Punt 4. Zie hieronder in de reactie op de bijdrage van Bru-taal.
    Punt 5. Als je de tablet veelzijdig wilt gebruiken, moet je ook regelmatig (en inderdaad niet altijd) ook een verbinding met internet maken: om informatie uit te wisselen, op te zoeken, samen te werken met anderen. Anyplace, Anytime, Anywhere. Moet je eens kijken na een dag werken hoe vaak er data-overdracht heeft plaatsgevonden.
    Punt 6. Als je stelt dat zelfs het aanschaffen van een stoel zonder leuning van invloed is op het leerproces, dan toch zeker een tablet! Dat heeft minder te maken met middel of doel, maar wel met de impact die het heeft op het didactisch handelen van de leerkracht.

    @Bru-taal Zoals uit de context van punt 4 valt op te maken, bedoel ik niet dat het niet mogelijk is om meerdere leerlingen gelijktijdig met een tablet te laten werken, maar dat de tablet niet bedoeld is om meerdere leerlingen "eigenaar" te laten zijn, dan in de ene, dan in de andere groep. Ik geef daarvan ook concrete voorbeelden. De tablet is een personal device. Dat is geen bug maar een feature. En dat de app Bru-taal (waarover op dit blog al eerder een review is geschreven) door meerdere kinderen gelijktijdig gebruikt kan worden, betekent niet dat dit voor alle apps en andere toepassingen geldt, in tegendeel.

    BeantwoordenVerwijderen
  4. @Henk Heurter
    1.Ik noem bewust geen voorbeelden. De reden daarvan is te lezen op mijn blog. Bewuste keuze!
    2. Stuur leraren en leerlingen #samenopreis! Creatief denken, kritisch blijven en bovenal #samenopreis!
    5. Totaal niet nodig, een tablet (en met name Android) heeft ontzettend veel mogelijkheden zonder verbindingen! Wederom noem ik geen voorbeelden. Reden: zie mijn blog.
    6. Ik wil zeggen dat er ook geen overleg is bij een stoel, waarom dan wel bij dit middel? Dat is de vergelijking.

    Het mag duidelijk zijn dat ik verschil van mening. Aan de lezer om daar zelf over te denken (als het kan kritisch).

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Erwin Klaasse verwijst naar zijn blog: erwinklaasse.wordpress.com

    Daar heb ik ook gereageerd op zijn kritiek op de punten 1 en 2:

    "Erwin, ik denk dat we zo zijn 'opgevoed' als leerkrachten en docenten. Les geven in Nederland doen we immers voor het grootste deel door middel van lesmethoden, die door anderen met verstand van zaken gemaakt zijn? Van A tot Z wordt alles voorgeschreven en voorgekauwd. De eigen creativiteit wordt daarmee teniet gedaan. Mijn docent bewegingsonderwijs op de Pabo had een hekel aan methoden. "Eten uit de muur" noemde hij dat. In het dagelijks leven zie je hetzelfde: Je koopt niet meer de ingrediënten, maar kant-en-klaar maaltijden in de winkel, want iedereen heeft het druk! Waarom zijn de kant-en-klare handleidingen van bijv. @HvanSchie, bijvoorbeeld, zo populair? Je hoeft niet meer zelf van alles uit te zoeken, maar kunt meteen aan de slag! Sommigen raken hierdoor geïnspireerd en komen zelf op aanvullende ideeën. helaas is dat vele anderen niet gegeven. Zij hebben concrete voorbeelden nodig, net zoals in de lesmethode ...
    "Samen op reis gaan"? Helemaal voor! Stap 1: Lesmethodes overboord!

    Wat betreft punt 5: Inderdaad je hebt niet altijd een internetverbinding nodig. Veel apps kun je ook offline gebruiken. Maar veel andere apps daarentegen hebben wel verbinding nodig, als is het maar om te updaten. Bovendien: De tablet is er toch ook voor een groot deel op gericht om te werken "in the cloud"? Je hebt immers ook te maken met de slechts beperkte opslagcapaciteit op de tablets? En hoe zit het met al die bronnen die je zo bij de hand hebt als je wél internetverbinding hebt? Draadloos werken kan, maar daarmee haal je m.i. wel één van de principes van de tablet onderuit.

    Tot slot punt 6: Wanneer je thuis een nieuwe bank wilt hebben, dan ga je ook naar de showroom en gaat uitproberen of het lekker zit. Je koopt er niet zomaar één in een webshop, waarbij je dan jezelf oplegt dat je er maar gewoon aan moet wennen en hem maar gewoon moet gebruiken. Zo ook tablets: probeer uit en onderzoek wat het beste bij jou past. Jij hebt gekozen voor Android, ik voor de iPad en we zijn er allebei blij mee! Maar aan die aankoop is wel een proces vooraf gegaan ... en dat "recht" hebben je collega's én leerlingen op school ook!

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Veel van de hier gemaakte opmerkingen snijden hout. Er is al veel op de details ingegaan. Mag ik het op een andere manier belichten? Het gebruik van tablets op school valt en staat met het in balans krijgen van de vier aandachtspunten die Kennisnet zo treffend heeft beschreven in 4-in-balans. Er moet visie zijn op het invoeren en gebruiken van ict-middelen, kijk om je heen en zie teveel scholen waarbij de laptops en tablets als propaganda-artikel naar binnen worden gereden. Maar ook de opleiding van de docent dient bekeken te worden: 95% van de huidige leerkrachten hebben in hun opleiding niet geleerd hoe digitale hulpmiddelen ingezet kunnen worden. Of dat via een te dure cursus wordt gedaan... je kunt binnen de school ook een coach aanstellen die op gezette tijden voor iedereen beschikbaar is om vragen te stellen.
    Lesmethodes overboord? Dus revolutie? Dan ben je in het over het algemeen traditionele en behoudende onderwijs op de verkeerde plek. En daarmee bedoel ik niet alleen de leerkrachten en hun management, maar ook OCW en Inspectie en niet te vergeten de opleiding voor leerkrachten. Bij leerlingen willen we accepteren dat ze niet allemaal hetzelfde zijn en gaan adaptief onderwijs aanbieden. Waarom accepteren we niet dat ook onder leerkrachten verschillen zijn en spelen we daar juist op in? De methode is een ruggegraat, die we misschien kwijt willen, maar dan moet er wel een andere ruggegraat voor terugkomen. Zo niet, dan gooi je iedereen in het diepe en is de leerling de dupe.

    Graag meer tablets in het onderwijs, maar dan wel doordacht: met visie, met aandacht voor activerende didactische werkvormen, interactiviteit en adaptief onderwijs. We hebben nog een hoop te leren, ook als onderwijsgevenden. Mooi en uitdagend toch?

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Vroeger hadden we al zeker 100 jaar typmachines, maar alles moest met de hand worden geschreven. Er was al zeker een jaar of 40 TV, toch zag je dat ding nauwelijks. Dat was niet om te plagen. Door met de hand te schrijven is een leerling intensief bezig met z'n stof en blijft het veel beter hangen dan simpelweg op virtuele knopjes te drukken voor een pavlovbeloning. Klassikaal les betekent directe menselijke interactie waardoor in het leerproces hersengebieden worden gestimuleerd die bij passief toekijken of interactie met een robotje niet worden aangeroerd. Simpel en logisch.

    Staar je niet blind op een kleurig mozaiekje met een geluidsboxje. Iets anders is een tablet niet. Wellicht is het vloeken in de kerk. Tegenwoordig moet alles vooral leuk zijn, en wel geredeneerd vanuit de zeer beperkte levenservaring van het kind. Het kind dat in diezelfde stijl alleen McDonalds te eten zou moeten krijgen, want 'ander eten vindt ie niet lekker'.

    Hoe je een tablet zou moeten gebruiken? Bij ICT en programmeerles. Apps maken die vraagstukken oplossen op weg naar een class van apps. Natuurlijk kun je best wijzen op apps ter illustratie van behandelde stof, maar ga niet het verlengstuk van een robotje worden in de veronderstelling dat een robotje veel beter kan lesgeven.

    BeantwoordenVerwijderen